Ruiny zamku w Mokrsku Górnym
Miejscowość:
Województwo:
Mokrsko Górne
Świętkorzyskie
W województwie świętokrzyskim, niedaleko Kielc znajduje się niewielka miejscowość Mokrsko Górne, w której to znajdują się ruiny zamku rycerskiego. Zamek w Mokrsku Górnym powstał w obecnym miejscu w drugiej połowie XIV wieku. Został zbudowany przez kasztelana radomskiego Klemensa oraz jego syna Floriana, przedstawicieli rodu Jelitczyków. Wieś Mokrsko już w XIII wieku należała do tego rodu a swoją pierwotną rezydencję mieli w obecnym Mokrsku Dolnym, niedaleko kościoła parafialnego.
Zamek w obecnym miejscu był ukończony prawdopodobnie do 1384 roku. Pierwsza wzmianka o tym zamku pojawia się w dokumentach z 1428 roku. Zamek zbudowany został na planie zbliżonym do prostokąta, w zakolu rzeki Nidy, na sztucznej wyspie otoczonej fosą. Początkowy wygląd zamku w Mokrsku Górnym nie jest znany, ponieważ późniejsze przebudowy zatarły jego pierwotny kształt. Ród Mokrskich zamieszkiwał w nim do roku 1509, później zamek w ciągu kilku dziesięcioleci zmieniał właścicieli kilkukrotnie.
W 1531 roku Mokrsko wraz z zamkiem i trzema wsiami nabyła królowa Bona i na jej zlecenie Piotr Kmita dokonał przebudowy zamku w stylu renesansowym i uczynił z niego okazałą renesansową rezydencję. Niestety Królowa Bona po kilku latach opuściła zamek. Na przełomie XVI i XVII wieku rozbudowano zamek, dobudowano wtedy dwukondygnacjowe skrzydło południowe. Wjazd do zamku prowadził przez dobudowaną do południowej części murów wieżę bramną, nieznacznie wyższą od skrzydła mieszkalnego. Z przodu brama była płaska a z tylnej strony okrągława lub ośmiokątna. Po obu stronach wieży dostawiono nowe zabudowania mieszkalne, które zmieniły nieco jej obronny charakter, przekształcając ją w klatkę schodową.
Zamek zbudowany był z białego kamienia połączonego na wapno, z ciosowymi węgłami, furtami od okien. Podwyższono jeszcze obwodowe mury obronne. Dziedziniec otaczał mur obronny ze strzelnicami, który podwyższono. Zachodnią część zamku wypełniał podpiwniczony dom mieszkalny posiadający trzy kondygnacje. Znajdowały się w nim sklepione kolebkowo piwnice i przyziemie, a kryte stropem pierwsze piętro podzielono na trzy porównywalne izby. Piętro drugie było reprezentacyjne. Znajdowała się w nim obszerna sala i mała komnata boczna. Dziedziniec wewnętrzny z trzech stron był otoczony murem kurtynowym zwieńczonym gankiem dla straży. Budynek mieszkalny znajdował się w krótszym zachodnim boku murów obwodowych.
Charakter reprezentacyjny miła kondygnacja najwyższa, podzielona na dwa pomieszczenia. Pozostałe kondygnacje i piwnice były podzielone na trzy części. Zamek został otoczony fosą przez którą przerzucono zwodzony drewniany most, a poza fosą znajdowało się gospodarcze podzamcze. Ponieważ miejsce było otoczone podmokłymi łąkami to do zespołu zamkowego doprowadzono groblę, po której prowadziła jedyna droga do warowni. Na przełomie XVIII i XIX wieku nierestaurowany zamek szybko niszczeje i popada w ruinę. W tym okresie zostaje opuszczony a w połowie XIX wieku był już znacznie zrujnowany. Obecnie zachowane są resztki murów skrzydła zachodniego oraz narożnik murów obwodowych dziedzińca. Zachowały się również duże fragmenty murów ruiny wschodniej ściany domu mieszkalnego, miejscami sięgające drugiego piętra, posiadające typową dla renesansu kamieniarkę okienną. Został jeszcze północnowschodni narożnik muru kurtynowego oraz fragmenty podziałów wewnętrznych. Piwnice są częściowo zasypane.
Ruiny zamku w Mokrsku górnym są niestety własnością prywatną i obecnie teren ten jest ogrodzony. Obserwować go można zza ogrodzenia. Zdjęcia z wewnątrz obiektu pochodzą z okresu kiedy to jeszcze można było dostać się na Jego teren bez problemu. Obecnie ruiny te zamieszkiwane są przez rodzinę bocianów. Warto odwiedzić ten zamek położony w malowniczym terenie wśród łąk, mokradeł i starych drzew. O ile nic się nie zmieni i dostęp do wnętrza ruin będzie ograniczony zawsze można będzie liczyć na lornetkę. Zachęcamy do odwiedzenia Zamku w Mokrsku Górnym jak również do sąsiadującego zamku rycerskiego w Sobkowie , który to jest opisany na innej karcie naszej strony.
Galeria
