Rezerwat Przyrody Kadzielnia
Lokalizacja:
Wysokość:
Kielce
295 m n.p.m.
Kadzielnia jest to wzgórze w południowo-zachodniej części Kielc i należy do Pasma Kadzielniańskiego. Kadzielnia, zbudowana jest z wapieni górnodewońskich a jej wysokość to 295 m n.p.m. Dawnymi laty były tam kamieniołomy. Obecne wyrobisko wypełnia woda z wybijających źródeł tworząc Jezioro Szmaragdowe. W czasach swojej świetności kolor wody którą zabarwiały kopalniane minerały miał bardzo piękne intensywne zabarwienie stąd jego nazwa. Stan i wysokość wody w zależności od roku bywa różny. W latach 90 na skutek opadnięcia wód gruntowych źródełko niemal wyschło. Obecnie trwają prace nad jego przywróceniem do poprzedniego wyglądu. Najwyższa część wzgórza czyli skałka geologów jest objęta Rezerwatem Przyrody Kadzielnia, znajduje się po środku a w koło jest otoczona wysokimi skarpami o wysokości około 30 metrów. Ze względu na ich pionowy charakter, skarpy te zostały przystosowane do celów wspinaczkowych. Na Kadzielni znajduje się największe skupisko jaskiń w kielecczyźnie. Na terenie Kadzielni, można się ich doliczyć aż 25.
Najdłuższą jaskinią jest Jaskinia Odkrywców i obejmuje ona trzy połączone ze sobą jaskinie: Jaskinię Odkrywców, Prochownię oraz Szczelinę. Jaskinie zostały odkryte podczas wydobywania wapieni dewońskich, które trwały tu do 1962 roku. Od roku 2004 do 2009 jaskinie były badane przez członków Speleoklubu Świętokrzyskiego w Kielcach. W listopadzie 2012 roku udostępniono do zwiedzania Podziemną Trasę Turystyczną. Aktualnie podziemna trasa liczy 160 metrów. Jaskinie zwiedza się w obecności przewodnika, z którym umawiamy się na konkretną godzinę. Rezerwacji należy dokonać wcześniej, telefonicznie. Przed wejściem wydawane są kaski dla bezpieczeństwa zwiedzających. Podczas zwiedzania zobaczyć można nietoperze oraz liczne skamieliny występujące na Kadzielni, nie tylko w jaskiniach ale również na powierzchni rezerwatu oraz na otaczających go kamienistych skarpach. Możemy obserwować skamieliny morza dewońskiego: ramienionogi, koralowce, gąbki i liliowce a także głowonogi, łodziki, trylobity jak również amonity. Obserwować możemy zjawiska tektoniczne jak również mineralizacje. W jaskini możemy również zobaczyć stalaktyty, stalagmity oraz żyły mineralne. Trasa jest obiektem sezonowym, czynnym od kwietnia do października. Wstęp jest płatny, a zwiedzanie odbywa się w grupach prowadzonych przez przewodnika. Nazwa Kadzielni pochodzi o rosnącego tu jałowca a ten z kolei był wykorzystywany do kadzideł. Już w XVIII wieku rozpoczęto eksploatację skał wapiennych które tworzyły Kadzielnię. Kamieniołom był rozbudowywany a w 1770 roku powstał pierwszy piec do wypalania wapna zwany wapiennikiem. Wydobywanie kamienia trwało do 1962 roku. W tym też roku powstał Rezerwat przyrody Kadzielnia. Obejmuje on swoim obszarem 0,6 hektara czyli dotyczy szczytowego ostańca skalnego nazwanego Skałką Geologów.
Charakterystycznym akcentem Kadzielni jest pomnik Bojowników o Narodowe i Społeczne Wyzwolenie odsłonięty w 1979 roku o wysokości 13 metrów. Poniżej Pomnika znajduje się wybudowany i oddany do użytku amfiteatr, który był w stanie pomieścić 5000 osób. W 2010 roku amfiteatr został przebudowany, zamontowane zostało zadaszenie nad sceną oraz rozsuwany dach nad widownią. Po przebudowie amfiteatr jest w stanie pomieścić 5500 widzów. Odbywają się tu takie imprezy jak: coroczny „Harcerski Festiwal Młodzieży Szkolnej Kielce”, liczne koncerty a ostatnimi czasy bardzo modne występy kabaretów. Do dodatkowej atrakcji Kadzielni – można zaliczyć również tyrolkę, której długość wynosi 550 metrów. Składa się z trzech odcinków szkoleniowych i trzech odcinków typowo zjazdowych, z których to już możemy podziwiać Kadzielnię z lotu ptaka. Odcinki zawieszone wysoko nad szmaragdowym jeziorkiem dodają dodatkowych wrażeń. W 2019 roku jako dodatkową atrakcję uruchomiono sztuczny wodospad którego wysokość osiąga ok 10 metrów. Woda wypływa dyszami zamontowanymi pod tarasem widokowym, tłoczona jest ze źródełka i również do niego wpada tworząc obieg zamknięty. W okresie zimowym woda jest tłoczona na Skałkę Geologów i spływając z niej tworzy niesamowite nacieki lodowe. Kielecki lodospad cieszy się sporym zainteresowaniem alpinistów z całej Polski, którzy przygotowują się do wypraw górskich. Ciekawa naciekowa szata lodospadu zachwyca swoim widokiem zarówno w dzień jak i wieczorem ponieważ Skałka Geologów jest podświetlana. Lodospady w Polsce są dostępne między innymi w Tatrach i Sudetach ale żadne inne miasto w Polsce nie dysponuje tego typu atrakcją. Rezerwat Kadzielnia jest piękny o każdej porze roku i wart jest odwiedzenia, zwłaszcza że wstęp jest całodobowy i bezpłatny. Dla turystów, w części nie objętych rezerwatem, powstały w celu udogodnień kładki, pomosty i platformy widokowe.
Znajduje się tu również obszerny parking dla samochodów. Kadzielnię można oglądać również z tarasów widokowych które mieszczą się na pionowych skałkach otaczających Skałkę Geologów. Na teren Kadzielni można dotrzeć na kilka sposobów. Przebiega tędy czerwony szlak miejski prowadzący przez zabytkowe i ciekawe miejsca Kielc. Można tu również dotrzeć szlakiem zielonym i niebieskim z Placu Artystów. Dojazd jest możliwy od ulicy Krakowskiej, Alei Legionów i ul. Pakosz. Od ulicy Krakowskiej oprócz parkingu udostępnione są również darmowe toalety. Podjeżdżając od alei Legionów również mamy możliwość zaparkowania na parkingu a dodatkowo możemy skorzystać z odpoczynku i posilić się w pizzerii. Od ul. Pakosz auto zostawicie tylko na poboczu lub na niewielkim parkingu pod sklepem Dom – Serwis i tu wyjdziecie prosto na wodospad.
Kadzielnia to doskonałe miejsce na rodzinny spacer. Oprócz skamieniałości które możemy widzieć z bliska to mamy okazję obserwować wygrzewające się jaszczurki czy obserwować motyle np.: pazie Żeglarze. Możemy również obserwować występującą tu roślinność naskalną w postaci różyczek, rojnika pospolitego. Wiosną rezerwat pięknie tonie w kwiatach, latem jest pełen zieleni. Jesień wabi najróżniejszymi kolorami, a zima lodospadem. Naprawdę warto odwiedzić to miejsce.