Gagaty Sołtykowskie
Lokalizacja:
Województwo:
Miejscowość Sołtyków
Świętokrzyskie
Rezerwat przyrody Gagaty Sołtykowskie to niezwykle urokliwy rezerwat przyrody nieożywionej w gminie Stąporków, w powiecie koneckim, w województwie świętokrzyskim. Rezerwat Gagaty Sołtykowskie położony jest niedaleko miejscowości Odrowąż, 20 kilometrów od S7 w Skarżysku- Kamiennej. Można do niego dojechać również od drogi nr 42 Końskie – Skarżysko. Tuż za miejscowością Odrowąż należy skręcić w lewo, w szutrową drogę pożarową nr 6. W niedługim czasie docieramy do sporych rozmiarów parkingu. Parking ten jest bezpłatny, a w jego otoczeniu znajduje się wiata turystyczna i kilka ławek jak również wyznaczone miejsce na ognisko.

Następnie z parkingu udajemy się pieszo według oznaczeń. Szlak jest dość dobrze oznakowany tablicami i pokieruje nas do rezerwatu. Z parkingu do kopalni jest około 1,5 kilometra, które trzeba pokonać pieszo. Początkowo idziemy szeroką drogą do rozwidlenia szlaków, następnie odbijamy w lewo. Po do dojściu do tablicy informacyjnej odbijamy ponownie lekko w lewo na drewniane kładki. Rezerwat utworzony został w 1997 roku, zajmuje on powierzchnię 13,88 hektarów i nosi nazwę „Gagaty Sołtykowskie”.

Obszar rezerwatu obejmuje wyrobisko wgłębne o długości 400 metrów i szerokości 200 metrów. Celem ochrony jest zachowanie do celów naukowych, dydaktycznych i turystycznych, odsłonięć skał dolnojurajskich – iłów i mułków poprzekładanych warstwami piaskowca jak również interesujących okazów mineralogicznych oraz zbiorowiskami leśnymi i zbiornikami wodnymi, z całym bogactwem grzybów, które mieliśmy okazję obserwować, oraz roślin i fauny.

Gagaty Sołtykowskie to teren starej nieczynnej glinianki czyli kopalni gliny, a wydobywana glina ceramiczna była przeznaczona dla cegielni w Sołtykowie. Przy okazji wydobywania gliny natrafiono na jedną z większych ciekawostek geologicznych regionu, czyli gagat. Gagat jest to czarna skała, czyli bitumiczna odmiana węgla brunatnego wykorzystywana w jubilerstwie do wyrobu biżuterii, a określenie skamieniałość zawdzięcza od doskonałego wręcz odwzorowania kształtu i struktury drewna z którego powstał. Do 1977 roku wydobywano na terenie rezerwatu glinę ceramiczną. Obecnie pozostało wyrobisko z odsłonięciami skał a na terenie rezerwatu można jeszcze znaleźć gagaty jak również syderyty, choć nie jest to łatwe.

Po dotarciu do terenu dawnego wydobywania glinki naszym oczom ukazuje się drewniana wiata a pod jej dachem znajdują się, dobrze utrwalone na powierzchni piaskowca tropy dinozaurów, które powstały około 200 milionów lat temu. To co Nas tu głównie sprowadza to odkryte w 1999 roku dość liczne i dość spore ślady dwóch gatunków dinozaurów. Zachowały się zarówno tropy osobników dorosłych jak i młodych podążających obok siebie. Zostawiły je roślinożerne zauropody będące najstarszym znanym zapisem stadnego życia tego gatunku. Na terenie rezerwatu odkryto również jeden z największych w Polsce trop drapieżnego allozauropoida a także ślady bytowania teropodów – dwunożnych dinozaurów drapieżnych.

Ślady zostały odpowiednio zabezpieczone ponieważ podlegają procesom erozji, a dodatkową ochronę zapewnia im zadaszenie wiaty. Polecamy wybrać się w to miejsce nie tylko ze względu na ślady dinozaurów, ale również na niesamowicie malownicze widoki. Trasa jest bardzo łatwa i przyjemna nie stanowiąca najmniejszego problemu nawet dla rodzin z dziećmi w wózkach.