Domki Tkaczy w Chełmsku Śląskim
Miejscowość:
Województwo:
Chełmsko Śląskie
Dolnośląskie
Domki tkaczy to znajdujący się w powiecie kamiennogórskim, w Chełmsku Śląskim przy ulicy Sądeckiej szereg dwunastu domów z 1707 roku. Te oryginalne drewniane Domy Tkaczy Śląskich z początku XVIII wieku, znane są również pod nazwą Dwunastu Apostołów. Jest to miejsce wyjątkowe na mapie atrakcji Dolnego Śląska. Domki były ufundowane z inicjatywy cystersów z Krzeszowa dla czeskich tkaczy płótna w XVIII wieku. Miasto Chełmsko Śląskie dynamicznie się rozwijało i było ukierunkowane na uprawę lnu, dzięki temu stało się ważnym ośrodkiem sukiennictwa, płóciennictwa oraz handlu lnianymi wyrobami. Lniane produkty sprzedawane były nie tylko w Europie, ale także w Ameryce. Swoista manufaktura bowiem od chwili wzniesienia przeznaczona była wyłącznie dla producentów płótna.
Położenie zespołu domków nie jest przypadkowe albowiem do wyrobu płótna niezbędne są odpowiednie warunki. Przepływający strumień na tyle domów pozwalał na moczenie surowego płótna a południowy stok trawiastej skarpy pozwalał na jego suszenie oraz bielenie. Zamieszkali więc w miejscu bardzo dogodnym dla swojego zajęcia. Domy pozostały w niezmienionym stanie po dziś dzień niestety poza jednym domkiem, który spłonął. Domki miały swój charakterystyczny układ: parterowe, drewniane, wybudowane szeregowo z wysuniętym szczytem i podcieniami o konstrukcji ryglowej i zrębowej, osłaniające wejście oraz posiadały dwuspadowy dach pokryty gontem.
Posiadały część mieszkalną oraz część do wykonywania zawodu. Z sieni wychodziło się na spory ogród. Domki posiadały również strych, który pełnił jedynie rolę magazynu i można się do niego dostać stromymi schodami. Len wykorzystywany przez tkaczy do przeróbki pochodził z miejscowych upraw. Dzięki osiągnięciom gospodarczym cesarz Rudolf II przyznał miejscowości liczne przywileje jak również organizację dwóch jarmarków w roku oraz cotygodniowych targów. Niektóre Domki Tkaczy są zamieszkiwane do dnia dzisiejszego, lecz tylko dwa z nich są udostępnione do zwiedzania.
Udostępniona do zwiedzania Izba Tkacka Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Chełmska Śląskiego Tkacze Śląscy, w której można podziwiać zabytkowe żelazka z duszą i przedmioty związane z tkactwem, można zobaczyć tarę służącą do prania, grzebienie do rozczesywania przędzy, jak również wrzeciona, przetaki. Pokazany jest proces powstawania tkaniny począwszy od kwiatów, które rosną bezpośrednio pod oknami lub w ususzonej formie i na gotowym płótnie skończywszy. Można zapoznać się z działaniem krosna czy kołowrotka. Tylko w tym oryginalnym wnętrzu i na oryginalnym krośnie z XVIII wieku można samemu spróbować utkać fragment tkaniny. Wewnątrz znajduje się również sklep z rękodziełem lniarskim i związanym z Chełmskiem Śląskim. Można tu również przybić sobie na pamiątkę pobytu piękną dużą pieczątkę w starym stylu.
Tutaj znajduje się również punkt informacji turystycznej, w którym można zasięgnąć informacji i otrzymać materiały informacyjne. W kolejnym domku pod numerem 17 udostępnionym do zwiedzania znajduje się sklepik z pamiątkami i jednocześnie kawiarnia Pana Adama, w której podawane jest ciasto nazwane „Bomba apostoła”. Właściciel to bardzo rozmowny, ekscentryk i znawca historii Chełmska Śląskiego, do tego stopnia, że ciężko wyjść z tego miejsca. Można tu zakupić wyroby z lnu i inne regionalne pamiątki, ale również znajdzie się coś dla kolekcjonerów staroci. Jako ciekawostkę o której chętnie opowiada jest na końcu ogrodu naturalne źródełko, gdzie można się napić czystej źródlanej wody jak również poobserwować z jak ogromną siłą wybija na powierzchnię. Ocembrowane jest pięknym kamieniem z piaskowca. Od strony ogrodu wszystkie domki otynkowane są na biało i wchodzi się do nich po kilku schodkach.
Ciekawi przygód mogą zobaczyć i nakarmić „krokodyla” więzionego w podziemiach. Na miejscu można przejrzeć imponujący album z dawnymi pocztówkami i zdjęciami Chełmska mówiącymi o tym jakim pięknym i prężnym miastem było przed II wojną światową. Niestety po II wojnie światowej Chełmsko Śląskie zostało pozbawione praw miejskich i powoli traciło na swojej pozycji. Będąc w tych rejonach warto odwiedzić to miejsce i zapoznać się z ciekawą historią zarówno z produkcją wyrobów lnianych jak również z historią świetnego niegdyś miasteczka. Zwiedzając Polskę oprócz dużych miast warto odwiedzać te mało znane miasteczka lub wsie gdzie można natrafić na prawdziwe perełki a w tych terenach jest ich niezliczona ilość.