Cerkiew greckokatolicka w Olchowcu
Lokalizacja:
Województwo:
Olchowiec
Podkarpackie
W małej, malowniczej miejscowości Olchowiec na Podkarpaciu znajduje się drewniana parfialna cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z Myr Licejskich do Bari. Świątynia ta, usytuowana w południowej części wsi, niedaleko głównej drogi, została zbudowana w 1934 roku i wpisana na listę zabytków w 1993 roku jako część podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.
Pierwsza cerkiew w Olchowcu powstała w 1792 roku, a obecna świątynia została zbudowana w 1934 roku na miejscu rozebranej starszej budowli. W czasie II wojny światowej cerkiew została poważnie uszkodzona – straciła dach, a wnętrze, w tym ikonostas, spłonęło. Po wojnie mieszkańcy rozpoczęli prace naprawcze, które przerwała akcja „Wisła”. W latach 40-tych XX wieku wiele elementów wyposażenia cerkwi zostało skradzionych, a budynek używano jako kościół rzymskokatolicki. Dzięki staraniom mieszkańców cerkiew nie została rozebrana w 1950 roku, a po 1956 roku przeprowadzono kolejne naprawy.
Od 1987 roku wznowiono w niej greckokatolickie nabożeństwa, a w 1989 roku powstał nowy ikonostas autorstwa Andrija Stefanowskiego. W 2000 roku cerkiew wróciła pod jurysdykcję greckokatolickiego biskupa w Przemyślu. Cerkiew w Olchowcu ma trójdzielną budowę, składającą się z prezbiterium, nawy i babińca. Konstrukcja zrębowa z drewnianych bali, dach kalenicowy pokryty blachą, z dwoma wieżyczkami oraz kolorowe witraże w oknach to charakterystyczne cechy świątyni.
Cerkiew otacza kamienny mur, do którego prowadzi unikalny na Łemkowszczyźnie kamienny mostek z XIX wieku. W pobliżu znajduje się niewielki cmentarz przycerkiewny. Świątynia ma otwarte główne drzwi dla zwiedzających, jednak wewnątrz znajdują się kolejne, okratowane drzwi, które są zamknięte. W jej wnętrzu znajdują się XVIII-wieczne ikony z nieistniejących cerkwi w Leszczawce i Ruszelczycach. Co roku, w sobotę i niedzielę najbliższą 22 maja, odbywa się tu odpust na cześć św. Mikołaja.
W Olchowcu znajduje się również Muzeum Kultury Łemkowskiej w postaci zabytkowej chyży, założone w 1981 roku, którą również warto odwiedzić. Cerkiew Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja to piękny przykład drewnianej architektury sakralnej, łączący elementy tradycji i historii regionu, położony w malowniczym otoczeniu gór, lasów i potoków.